Rượu vang là gì?
Cơ bản nhất, rượu vang là một loại đồ uống có cồn được làm từ nước nho ép lên men.
Về mặt kỹ thuật, bất kỳ loại trái cây nào cũng có thể được sử dụng làm rượu (ví dụ: táo, việt quất, mận, v.v.), nhưng nếu trên nhãn chai chỉ ghi “rượu vang” (wine), thì nó được làm từ nho (Nho làm rượu cũng khác so với nho để ăn).
Sự khác biệt giữa hai loại đồ uống có cồn phổ biến là rượu và bia đó là việc nấu bia liên quan đến các loại ngũ cốc lên men. Nói một cách đơn giản, rượu được làm từ trái cây, và bia được làm từ ngũ cốc. Cũng có những trường hợp ngoại lệ, nhưng đó không phải yếu tố chính trong câu chuyện hôm nay.
Nho làm rượu vang là gì?
Nho làm rượu khác với nho ăn: chúng nhỏ hơn, ngọt hơn và có nhiều hạt. Hầu hết các loại nho làm rượu vang có nguồn gốc từ một loài nho từ Caucasus có tên là Vitis vinifera. Có hàng ngàn giống nho khác nhau từ loài Vitis vinifera - phổ biến nhất là Cabernet Sauvignon.
Nguồn gốc của thuật ngữ "Vintage"
Nho làm rượu vang mất cả một mùa vụ để thu hoạch, và do đó, rượu vang chỉ được sản xuất mỗi năm một lần. Đó chính là nguồn gốc của thuật ngữ vintage. Vint nghĩa là “làm rượu vang” và Age là năm nó được sản xuất.
Khi bạn nhìn thấy một vintage được nêu trên nhãn, đó là năm nho được thu hoạch và làm rượu. Mùa thu hoạch ở bán cầu bắc (Châu Âu, Hoa Kỳ) là từ tháng 8 đến tháng 9, và mùa thu hoạch ở bán cầu nam (Argentina, Úc) là từ tháng 2 đến tháng 4.
Rượu vang được làm từ 1 giống nho (Single-Varietal Wine)
Một chai rượu vang có gắn nhãn “Single-Varietal” thường được làm chủ yếu bằng 1 giống nho duy nhất. Thông thường, tên của giống nho chế tác ra chai rượu vang sẽ chính là tên của chai rượu đó.
Ví dụ: Rượu vang Riesling được làm từ giống nho Riesling lên men.
Điều thú vị là ở mỗi quốc gia, người ta lại có quy định khác nhau về tỷ lệ tối thiểu một loại nho cần chiếm trên tổng thể tích chai rượu vang để được ghi tên trên nhãn chai.
Ở Mỹ (trừ bang Oregon nơi tỷ lệ là 90%), Chile, Nam Phi, Australia và Hy Lạp, một chai rượu có 75% thành phần là nho (1 giống nho duy nhất) thì được coi là Single-Varietal Wine. Trong khi đó, tỷ lệ này ở Argentina là 80%. Với Italia, Pháp, Đức, Áo, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và New Zealand là 85%.
Rượu làm bằng nhiều giống nho (Wine Blend)
Wine Blend là loại rượu vang được pha trộn từ nhiều giống nho khác nhau. Blending là một phương pháp làm rượu truyền thống và ngày nay, người ta thường thấy phương pháp này tại những vùng sản xuất vang truyền thống.
Quá trình pha trộn thường diễn ra sau khi quá trình lên men (và ủ rượu) hoàn tất. Khi quá trình pha trộn và lên men diễn ra cùng một lúc, người ta gọi đó là field blend. Rượu Port là một loại rượu vang nổi tiếng sử dụng phương pháp field blend.
Hương vị của rượu vang
Có nhiều thuật ngữ được dùng để giải nghĩa hương vị cũng như cấu thành của một loại rượu vang, bao gồm: Acidity (tính axit, độ chua), Sweetness (độ ngọt), Alcohol (độ cồn), Tannin (độ chát) và Aroma Compounds (mùi hương) được tạo ra trong quá trình lên men.
Acidity (Tính axit)
Có thể hiểu độ axit chính là yếu tố giúp tăng hương vị của vang, làm kéo dài hậu vị sau khi người dùng thưởng thức rượu.
Người ta sử dụng chỉ số pH để đánh giá tính acid có trong rượu vang từ 2,5 (tương đương với mức pH trong quả chanh) tới 4,5 (độ pH có trong sữa chua).
Sweetness (Độ ngọt)
Tùy vào loại rượu bạn uống, độ ngọt trong đó có thể nằm trong khoảng từ ít ngọt cho tới ngọt đậm như si rô. Người ta sử dụng thuật ngữ “dry” để chỉ loại vang không ngọt.
Alcohol (Độ cồn)
Độ cồn trong rượu sẽ khiến bạn cảm nhận được vị cay nồng và ấm trong cổ họng. Người ta sử dụng thuật ngữ ABV (alcohol by volume) để đo độ cồn có trong rượu.
Thông thường, độ cồn trong rượu vang sẽ nằm trong khoảng từ 10% đến 15%. Tất nhiên sẽ có những trường hợp ngoại lệ, như chai Moscato d’Asti chỉ có độ cồn là 5,5%, trong khi rượu Port thì độ cồn có thể lên tới 20%.
Tannin (Độ chát)
Tannin vốn là một thuật ngữ đặc biệt. Từ này được dùng để chỉ cảm giác đắng chát và khô miệng khi thưởng thức rượu.
Nói một cách đơn giản như thế này: Bạn cứ tưởng tượng hương vị của một cốc trà đậm đặc trên đầu lưỡi như thế nào, đó chính là cảm giác mà Tannin đem lại cho người thưởng thức.
Aroma Compounds (Mùi hương)
Mùi hương là một trong những điểm đặc biệt của rượu vang. Mỗi loại rượu có cấu trúc hương vị từ đơn giản đến phức tạp riêng, do mỗi loại nho làm rượu thể hiện ra những đặc tính mùi hương khác nhau. Đó là lý do mỗi loại rượu lại có hương thơm đặc trưng riêng, như mùi quả mọng hay mùi hoa.
Một trong những yếu tố tác động tới mùi hương của rượu vang đó chính là quá trình ủ và lên men nho. Gần như tất cả các loại vang đỏ đều được ủ trong thùng gỗ sồi, và điều đó tác động rõ rệt lên hương thơm của rượu.
Nguồn: winefolly.com